ghi chép ngắn, ở đây.
Author Archives: December
only different people change the world
“Every seven-year-old deserves a superhero. That’s just how it is.” – that’s my first read sentence from Fredrik Backman.
Có những cuốn sách mà khi lật giở đến những trang cuối cùng là một cảm giác rất đẹp – thứ tình cảm lâng lâng ấm áp, cảm động, buồn bã và vui sướng hòa quyện vào nhau. Những tác phẩm như vậy vốn không dễ bắt gặp, nên lại càng phải cảm ơn tác phẩm đầu tay của Fredrik Backman, ‘Người đàn ông mang tên Ove’. Lời cám ơn chân thành vì đã mang Ove đến với thế giới này, một nhân vật larger-than-life, một người đàn ông đã cứu rỗi lại hình ảnh tồi tệ của những gã đàn ông khác.
Ove rất đặc biệt. Người đàn ông năm mươi chín tuổi có tính cách khó gần, một “trái tim lớn” và “những nguyên tắc” bất di bất dịch. Mình gặp Ove trong những ngày buồn bã và thất vọng về nhân tình thế thái, về sự đổi thay nhạt nhẽo và nông cạn của con người. Ove xuất hiện như một sự cứu rỗi cho niềm tin vỡ nát. Ove là hình tượng lý tưởng hóa một nhân cách hoàn hảo trong quan điểm của mình: nghiêm túc, cần mẫn, trung thực, chân thành và tử tế – một người đàn ông chắc hẳn đã gần như tuyệt chủng. Mình thích cách Fredrik xây dựng hình tượng cá nhân đối lập giữa Ove và Sonja – người phụ nữ đã yêu thương gắn bó cả đời với người đàn ông mà trừ bà ra chẳng ai “yêu cho nổi”. Sự hoàn hảo đáng mến của Sonja là tấm gương soi chiếu trung thực nhất nhân cách cao quý của Ove. Yêu thương và nhẫn nại mà bà dành cho ông, tình cảm và sự săn sóc tận tình ông luôn muốn trao gửi đến bà là điều cảm động nhất được khắc họa trang sách. Câu chuyện của ông bà có tác dụng xoa dịu tinh thần còn to lớn hơn vốc thuốc chống trầm cảm mà mình nuốt xuống mỗi đêm.
Những trằn trọc đau đớn mỗi đêm về sự tráo trở của con người, về tính cách bất toàn khiến bản thân bị xa lánh, về một thế giới nhạt nhẽo và nông cạn chỉ chạy theo giá trị kim tiền và những xu hướng dị dạng, về sự bất lực khi phải gồng mình thay đổi những giá trị quan mình trân trọng – một cách nào đó – đã được tác phẩm của Fredrik an ủi và trấn tỉnh. Dẫu có thể sẽ già đi và chết đi trong cô độc, mình tin vào sự hạnh phúc của Ove khi sống vững vàng với sự nghiêm chính của ông, tin vào việc vẫn có những người đáng yêu và tỉnh táo như Sonja để biết đâu là đá đâu là vàng, tin vào khả năng những cuốn sách vẫn luôn là những nơi chốn lánh nạn an toàn dù cuộc sống này có đau đớn và khó khăn. Vì rốt cuộc thì, đoạn cuối của ‘Người đàn ông tên Ove và một xã hội không cần đến ông’ là một đám tang đầy khách khứa đến tiếc thương và tiễn đưa con người đã giúp họ có một cuộc sống dễ dàng và vững chắc hơn, bằng những nguyên tắc chết tiệt của ông. Một đoạn kết có hậu.
A Man Called Ove – Người đàn ông tên Ove – Fredrik Backman – NXB Trẻ xuất bản năm 2017.
chỉ còn ban nhạc tôi, một thế giới bé nhỏ thôi
Concert đầu tiên mình đi là của One OK Rock. Đã từng rất yêu mến OOR vì năng lượng tích cực của các cậu ấy đem lại trong những năm tháng tuổi trẻ lạc lối có khi chỉ biết bất lực bó gối ngồi nhìn nắng hanh hao ngoài hành lang vắng của công ty cũ. Chỉ ngồi đó và không làm gì.
Hôm nay một lần nữa được hưởng thụ những cảm xúc thật tích cực từ âm nhạc, được cảm nhận lại sự thật mà một người bạn cũ và Jim Carrey đã từng nói qua, “art heals”. Khi tiếp xúc với nghệ thuật chân chính, tâm hồn sẽ được bao bọc và vỗ về bởi thứ năng lượng thuần khiết và tích cực nhất.
Vốn chỉ muốn viết một status khen ngợi cho sự chỉn chu của Liveshow NGỌT – ngbth tại Sài Gòn. Chưa đầy hai tiếng đồng hồ nhưng thời gian và số tiền bỏ ra phải nói là quá xứng đáng khi đổi lại là sự nhiệt tình đáng yêu của Thắng, chất lượng âm nhạc và khả năng trình diễn mượt mà của Ngọt. Hệ thống âm thanh ở Soul Live tuyệt đến nỗi muốn tận mặt cám ơn Thanh Bùi đã tạo ra một nơi chốn tử tế để nghệ sĩ ở Việt Nam được trình diễn với chất lượng cao nhất có thể.
Điều cần nói hơn cả chính là sự tích cực mà Ngọt đem đến qua âm nhạc của họ. Chuyện nhớ nhung người yêu cũ, chuyện sống đời nghệ sĩ nhiều khó khăn trắc trở, chuyện ham chơi, chuyện đi học đi làm chán ngán, chuyện bạn bè chẳng hiểu được nhau, chuyện yêu đơn phương đều được trải lòng một cách nhẹ nhàng, dí dỏm, không quằn quại đau khổ mà chỉ có buồn như nó phải thế, vui như nó phải thế, sống như nó phải thế. Thứ khiến mình thích Ngọt hơn nữa còn là phong cách “làm nhạc” tự do và tích cực. Nghe nhạc, xem nhạc, xem Ngọt diễn là thấy thoải mái, không cố gồng ép mình vào một thể loại ăn khách nào, có lúc rock, có lúc jazz, có lúc à ơi, có lúc pha trộn tứ tung. Cách các bạn diễn cũng như chơi, tự tin thoải mái, nói chuyện đáng yêu dí dỏm, yêu thương trân trọng tình cảm của khán giả. OOR một thời đã khiến mình yêu mến vì lúc nào cũng lạc quan, dùng âm nhạc để an ủi, thúc đẩy bản thân; Ngọt cũng đem đến một cảm giác tương tự. Sự yêu mến và thật thà với âm nhạc của các bạn hiển lộ rất rõ ràng, bên cạnh một thái độ nghiêm túc và kiên định rất đáng khen.
Hy vọng Ngọt dù sẽ lớn, có thể sẽ nổi tiếng hơn và có sự thay đổi phát triển về phong cách, nhưng sẽ mãi là những anh chàng như Thắng nói, “mỗi lúc một kiểu. Đó mới là Ngọt và con đường của Ngọt. Ngọt không bị chi phối bởi điều gì.”
it’s a miracle of love
Câu chuyện Tháng Tư của Shunji Iwai là liều an thần 67 phút để xoa dịu những khoảnh khắc cô đơn. Uzuki Ureno của Takako Matsu trong sáng và đáng yêu chẳng kém Vương Phi của Trùng Khánh Sâm Lâm. Khuôn mặt thẹn thùng và ánh mắt hay lảng tráng người khác. Giọng nói rụt rè ngọt ngào nhưng tâm tư chất chứa tình cảm sâu sắc. Tình yêu dịu dàng e ấp không cần được đáp lại nhưng kiên quyết đuổi theo người con trai mình thích.
Shunji Iwai từ năm 1998 đã tạo nên những thước phim đẹp vô ngần. Cô gái chạy trên đồng cỏ bạt ngàn ở Hokkaido. Cuộc sống một mình bình thản và lặng lẽ trong giai điệu midi. Cô gái kéo violon Hungarian Dance No. 5 của Brahms. Cô gái ngồi ở công viên đọc sách. Hoa đào rơi trắng xóa. Người đàn ông tốt bụng bước đi trong cơn mưa ào ạt. Nhịp điệu chậm rãi và bình thản. Hình ảnh thanh tân và tươi sáng. Đẹp như một bài thơ.
phố Hội ngày mưa
tháng Tư, năm 2017.
Processed with VSCO with a5 preset
Processed with VSCO with a5 preset
Processed with VSCO with a5 preset
Processed with VSCO with a5 preset
chơi với đất
De-form pottery nằm trên một căn hộ chung cư nhỏ xinh tại Sài Gòn, ban công lộng gió trông ra rạch Thị Nghè, hồ bơi Yết Kiêu và đám thú đáng thương của Thảo Cầm Viên.
Chị hướng dẫn có gương mặt trẻ con và giọng nói dễ thương, vậy mà lớn hơn mình hai tuổi. Ít khi gặp người lạ mà mình không có cảm giác ngại ngùng khổ sở. Cứ ngỡ sẽ phải chật vật với bàn xoay như hồi hai mươi tuổi đi chơi Bát Tràng, nhưng chị lại hướng dẫn cách nặn đất bằng tay, từ tốn, chậm rãi, đơn sơ mà tác phẩm lại vẹn nguyên mang dấu ấn hình hài do chính mình nhào nắn.
Tình cờ gặp lại một người bạn cũ đang làm công việc điều chế men gốm ở de-form. Em làm mình cảm thấy cuộc sống của mình có chút ý nghĩa hơn trong một ngày tinh thần rệu rã. Chọn lựa xa lánh xã hội nhưng hóa ra, mình cũng đã góp nhặt được không ít những mối quan hệ tốt lành, với những con người biết trân trọng yêu mến nghệ thuật.
Ngồi đối diện là một cậu trai đến de-form làm tách trà tặng sinh nhật bạn. Cậu tỉ mẩn ngồi đánh bóng, mài dũa thân tách đến kĩ càng. Cả tâm tình đều dồn hết vào tác phẩm, mất hẳn một tiếng vẫn chưa hài lòng. Mình cảm thấy thật dễ thương, chỉ muốn bảo rằng cậu đã có tâm như thế, tách trà ấy có méo có vuông thì vẫn xinh đẹp biết nhường nào.
Buổi đầu chơi với đất đã tìm thấy một phương pháp thư giãn mới, thư thái và bình thản, không bị áp lực theo đuổi một tiêu chuẩn hoàn mỹ, không lo lắng cạnh tranh với bất cứ ai. Một buổi gặp gỡ ban đầu đầy hoan hỉ, và hứa hẹn những lần sau.
—
Ở de-form đang có lớp học làm hoa sen gốm, miễn phí hướng dẫn, đất sét và học cụ – chỉ thu phí tráng men và nung nếu muốn có được tác phẩm hoàn thiện mang về nhà.
ghi chép nhỏ của người cưỡi ngựa
Phan Thị Vàng Anh
NXB Trẻ xuất bản tháng 3/2016
Mấy ngày Tết bị một cơn cảm cúm hành hạ lên xuống, chỉ có thể quẩn quanh trong nhà. Quyển sách nhỏ xinh này là phù hợp nhất cho khoảng thời gian ấy, vì có cả những bài viết riêng cho Tết, cho chuyện gói bánh chưng, cho nếp văn hóa đang dần bị mai một ở Hà Nội, ở Sài Gòn, ở Việt Nam. Không được ăn mứt dừa, chẳng được cắn hạt dưa, những ngày Tết mình cứ nhẩn nhơ gặm từng bài viết. Bệnh nằm nhà một mình nhưng tâm tình nhẹ nhõm như có người cùng trò chuyện.
Mấy năm trước Điêu nhi tặng mình quyển Nhân trường hợp chị Thỏ Bông, mình hả lòng hả dạ đọc Thảo Hảo đanh đá, chua ngoa vạch trần bao vấn đề của xã hội. Đi vài lần hội sách gom về Khi người ta trẻ, Hội chợ, lại thấy chị Vàng Anh thời trẻ chân chất đáng yêu thế không biết… Rồi bẵng đi một thời gian rất lâu, mình không đọc tác giả Việt Nam nữa trừ những người thật sự quen biết trên mạng. Duyên làm sao mà dạo loanh quanh trước Tết lại rinh về cuốn này.
Cũng lâu lắm rồi chị có xuất bản gì đâu. Mình thì chẳng đọc báo Nhân Dân hay Người Đô Thị để gặp được bài viết của chị. Lần gặp lại này, chị đã khác xưa, mà mình cũng khác. Duyên của mình với Thảo Hảo khi xưa là sự đồng điệu trong cách nhìn đời có phần gay gắt, bất mãn. Chị bảo rằng “Thời ấy ngông cuồng… là tuổi ba mươi lấy cái tuyệt vọng của đời mình mà nhìn đời khắc nghiệt… Giờ nghĩ lại vẫn còn rùng mình, sao mà hăng hái, hung hăng vậy.” Đến nay, chị bảo “…Tuổi này có muốn hung hăng nữa cũng không hung hăng được. Không còn cái tuổi dễ tức, dễ cười nữa.”
Mình còn chưa chạm mốc ba mươi, nhưng cũng đã đến lúc muốn thu liễm lại, không muốn hung hăng hằn học với đời với người nữa. Không thể trở thành một thục nữ an tĩnh như Điêu nhi khi lòng mình vẫn ngổn ngang và cuộc sống vẫn còn trần tục. Chỉ là, mình không còn muốn tranh đấu với người đến sứt đầu mẻ trán, cũng không muốn bận tâm xem người ta nghĩ gì cảm thấy gì về mình, càng không muốn để ai khác có khả năng đả kích tổn thương mình. Mình cố gắng tập trung vấn đề vào nội tại, vào nhận thức, vào hành động của bản thân. Hôm nay xảy ra một chuyện làm mình nhận ra càng đa đoan càng quan tâm đến người khác lại càng làm cho cuộc sống thêm rối ren thêm mệt mỏi. Thế nên cần triệt tiêu hết, không quan tâm đến ai mà lui vào trong soi rõ nội tại của mình thế nào, xoa dịu sắp xếp yên ổn rồi dùng nội tại sáng trong nhất quán đó soi chiếu thế giới này.
Quay lại chuyện đọc sách, từ cái tựa đã thấy được nội dung nhỏ nhẹ, đơn giản của quyển sách. Mười chín bài tự sự của chị Vàng Anh về cách chị sống, chuyện chị thấy, chuyện chị nghĩ nên làm hay nên tránh. Tận lực tránh né cuộc sống công nghệ, chị nép mình sang một bên chiêm nghiệm cuộc sống chậm rãi và kỹ càng, có lúc thất vọng, có lúc cười buồn, có lúc thở dài đưa ra vài lời đề nghị mà nếu người có liên quan biết lắng nghe thì hay biết mấy, có lúc lại hăng hái phấn đấu tự ép bản thân làm được vài chuyện ra trò, có ích cho con chị, cho xã hội mai sau. Chị Thảo Hảo gay gắt ngày xưa đã trở thành một người phụ nữ tinh tế và bình tĩnh. Không hiểu sao đọc sách của chị mà cứ liên tưởng tới những vị đại hiệp giang hồ rửa tay gác kiếm lánh về quy ẩn vui thú điền viên, vẫn tròn vẹn một tấm lòng trượng nghĩa mong muốn sự ổn định bình an trong giang hồ, nhưng đã rõ cứ chém chém giết giết thì chẳng giải quyết được gì. Ước ao sao mình cũng có được tâm thế bình tĩnh thong dong ngắm nhìn và trân trọng cuộc sống như chị. Có chuyện đọc xong lại cảm thấy bản thân nên học tập chị, như không mua sắm phí phạm, đối xử tử tế với Trái Đất, bớt tò mò ganh đua trên mạng, đọc ba mươi trang sách mỗi ngày. Giọng điệu nhẹ nhàng thanh thản của chị cứ thế thủ thỉ khuyên bảo khiến lòng yên ả lại, tâm trí bớt ngổn ngang mà tinh thần thì thêm kiên định trong việc giáo dưỡng phát triển bản thân.
Như khi chị viết,
Những khi khó khăn vẫn phải gồng mình nghĩ rồi sẽ hết, lúc đang bình an thì nghĩ đây là đẹp nhất, ngày mai khó được thế này. Thôi không thắc mắc làm gì, chỉ biết còn được thong dong gói bánh chưng mỗi năm là trong lòng đã biết ơn, biết mọi thứ còn vuông vắn, biết mọi thứ còn tươi xanh…
